این گفت‌و‌گو توسط دکتر امیر عبدالهی، عضو هیئت علمی دانشگاه و از فعالان فرهنگی به فارسی برگردانده شده که برای اولین بار توسط پایگاه خبری صدای بوکان انتشار می یابد.‌

به گزارش خبرنگار صدای بوکان ، مجتبی میرزاده از نوازندگان چیره دست ویلون، کمانچه و سه تار، اصالتا اهل کرمانشاه و از کردهای آنجا دارای نبوغ، استعداد، پشتکار، سخت کوشی در موسیقی که فعالیت در حوزه موسیقی کردی یکی از دهها حوزه هنری است که میرزاده در آن موفق بوده است، می باشد. میرزاده سابقه فعالیت را در دو رادیوی کردی کرمانشاه و رادیوی کردی تهران دارد و با خوانندگان بزرگ موسیقی کردی چون استاد حسن زیرک، مظهر خالقی، عزیز شاهرخ، پیام عزیزی، ابراهیم خوشنوا و دیگران در تنظیم آهنگ های کردی همکاری داشته است. بیشترین، تاثیرگذارترین و ماندگارترین همکاری وی با استاد حسن زیرک بوده است. میرزاده در رسانه­ها و مراسمات کردی کمتر در مورد زیرک سخن گفته است. اما سخن مشهور وی در مورد حسن زیرک که: «اگر کلمه نابغه در جهان یک مصداق داشته باشد، بدن شک آن یک مصداق، حسن زیرک است»، نشانه اظهار ارادت به شخصیت، هنر و موسیقی حسن زیرک است. میرزاده که زاده سال ۱۳۲۴ شمسی در کرمانشاه بود، پس از عمری فعالیت ماندگار هنری در سال ۱۳۸۴ شمسی در تهران درگذشت.

مجتبی میرزاده نوازندگی خود را متأثر از نوازندگی پرویز یاحقی می‌دانست و همیشه با احترام و فروتنی از وی یاد می‌کرد، اما شخصیت مستقل ویولن میرزاده کاملاً مشهود و دارای ویژگی‌های مختص خود است. وی همچنین از جمله برترین نوازندگان کمانچه ایران بود. وی در نوازندگی اکثر سازهای ایرانی تسلط و مهارت خاصی داشت و به واقع خودش به تنهایی یک ارکستر کاملی بود، و باید گفت هنرمندی همچون میرزاده در عرصه موسیقی کردی و ملی ایران هیچگاه تکرار نخواهد شد. کارنامه درخشان میرزاده مملو از تهیه و تنظیم آهنگ های فیلم، کردی، پاپ، سنتی، فولکولور و غیره می باشد. در موسیقی ایران شاید هنرمندانِ کمی باشند که گستره و تنوعِ گونه‌های موسیقاییِ فعالیت‌هایشان همچون مرحوم استاد مجتبی میرزاده باشد.

مصاحبه پیش رو از معدود گفت و گوهای میرزاده در مورد استاد حسن زیرک است که شنونده از فحوای کلام ایشان متوجه می شود که این دو هنرمند بزرگ موسیقی کردی علاوه بر اینکه چقدر باهمدیگر همکاری داشته اند، تاثیر زیادی نیز هر یک بر یکدیگر داشته اند. مصاحبه حاضر مربوط به تاریخ ۹/۶/۲۰۰۳ میلادی است که توسط یکی از تلویزیون های کردی در آن دوره که در راستای معرفی و شناساندن فرهنگ و آواز کردی فعالیت می کرد و توسط یکی از مجریان فرهنگ دوست آن به نام «بارزان» بصورت تلفنی در استدیو با میرزاده انجام داده است. هر چند مرحوم میرزاده اکنون در قید حیات نیستند و نگارنده هم موفق به تماس با مجری مذکور برای کسب اجازه از انتشار این مصاحبه نشد، ولی نظر به ماهیت مصاحبه و اینکه چندین سال از زمان پخش این گفتگو گذشته است، قاعدتا انتشار همچو گفتگوهایی منع قانونی و اخلاقی ندارد. لذا نگارنده را بر آن داشت در جهت شناساندن و معرفی بهتر دو شخصیت برتر موسیقی کردی نسبت به انتشار آن اقدام کنم. لازم به ذکر است گفتگو به زبان کردی صورت گرفته است که نگارنده آن را به فارسی برگردانده است.

*مجری: استاد عزیز ضمن عرض سلام لطفا هر چیزی دوست دارید در مورد حسن زیرک بگویید.

میرزاده: سلام. من کوچک تر از آن هستم که بتونم در مورد حسن زیرک صحبت بکنم. چون حسن زیرک از بس بزرگ و بی همتا بود، من در مورد ایشان نمی توانم هیچ حرفی بزنم. هر چیزی در مورد ایشان بگویم برای ایشان کم است. واقعا توان صحبت کردن در مورد ایشان را ندارم. موقعی که صحبت در مورد حسن زیرک باشد، بنده زبانم بند می آید. شما از من میخواهید راجع به دریا صحبت کنم. من راجع به دریا چه چیزی بگویم؟ دریا (حسن زیرک) اینقد بزرگ است، من هم قطره ای در مقابل آن هستم. قطره در مقابل دریا چه حرفی برای گفتن دارد. حسن زیرک چنین جایگاه و شخصیتی داشت. برای بنده صحبت کردن در مورد حسن زیرک بسیار سخت است. می توانم بگویم حسن زیرک کسی بود که دیگر هیچوقت همچو شخصیتی تکرار شدنی نیست. نه کسی قبل از ایشان مثل زیرک بوده، نه بعد از وی کسی بتواند به پای وی برسد و در حد و قواره حسن زیرک باشد. فک نکنم دیگر روزگار بتواند همچو نخبه کردی را به خودش ببیند. دیگر تکرار نمیشود. حسن زیرک یکبار بود و تمام شد. من واقعا زبانم در مورد حسن زیرک ناتوان است.

*مجری: استاد میرزاده چ خاطره شیرین یا ناخوشایند از مرحوم حسن زیرک دارید.

میرزاده: حسن زیرک اصلا خاطره ناخوشایند ندارد. هر چه خاطره در مورد حسن زیرک است برای بنده افتخار و خوشایند و سرافرازی بوده و همه خاطراتم با ایشان شیرین بوده و هیچ خاطره بدی از ایشان ندارم. من نمی دانم از کدام خاطراتش بگویم؟ بیشترین خاطره حسن زیرک صدای شیرینش بود، اخلاق خوبش بود، بزرگ منشیش بود. حسن زیرک از این منظر بسیار برجسته بود. باز تکرار میکنم واقعا مانده ام در مورد ایشان چه چیزی بگویم.

خاطراتم با ایشان خیلی زیاد هست. بخشی از این خاطرات خیلی خصوصی است که اصلا نمی توانم تعریف کنم. من اصلا که سرفراز به این شدم در مورد حسن زیرک با شما صحبت کنم، متحیر و هیجان زده شده ام.

مجتبی میرزاده

*مجری: استاد شما به عنوان تنظیم کننده آهنگ ها و رهبر ارکستر چند آهنگ با حسن زیرک همکاری داشتید؟ مجموعا چند ترانه شما برای ایشان تنظیم کردید؟

میرزاده: من بالاتر از ۱۵۰ یا ۱۷۰ ترانه افتخار داشتم که با ایشان همکاری داشته باشم.

*مجری: استاد هیچوقت پیش آمده که حسن زیرک فی البداهه خودش آهنگی را بدن آمادگی و تمرین قبلی اجرا کند. مقصود من این است آیا شده که حسن زیرک در همان لحظه یک ترانه را بدون آمادگی قبلی اجرا کرده باشد؟

میرزاده: من به راحتی می توانم بگویم اگر ۱۵۰ ترانه با حسن زیرک کار کردم، بدون شک ۱۰۰ ترانه اش فی البداهه و بدون تمرین قبلی سروده است. قسم میخورم که این سخن من درباره فی البداهه سرودن ترانه هاش کاملا درست است. حسن زیرک موقعی که وارد استدیو می شد، ازش میپرسیدم امروز میخواهی چه ترانه ای را اجرا کنی؟ من ویلون را اماده میکردم ایشان همیشه یه شعر و سروده جدید داشتند. هر روز یک ترانه و شعر نو داشتند. هیچ اهنگی از قبل آماده نشده بود. در همان لحظه اهنگش را اجرا می کرد. بسیاری از کارهاش فی البداهه بود. به خاطر همین مساله است که مقایسه حسن زیرک با دیگران بسیار سخت است.حسن زیرک یک آدم خلاقی بود. یک آدم نابغه ای بود. ایشان در شاعری، در آهنگ سازی در سرودن و صداش و جنس صدایش واقعا نابغه و تک و منحصربفرد بود.

امروز ۱۷مین سالگرد درگذشت هنرمند بزرگ استاد مجتبی میرزاده یار دیرین ماموستا حسن زیرک است.